Gan - Men gan cao: triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị
Hình ảnh minh họa
1- Triệu chứng khi bị men gan cao
Những triệu chứng khi bị men gan cao thường rất nghèo nàn nên người bệnh thường rất khó phát hiện. Bệnh nhân chỉ thấy hơi đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt... Có nhiều trường hợp dù bị men gan rất cao nhưng không có các biẻu hiện lâm sàng, bệnh nhân vẫn lao động và học tập bình thường. Giai đoạn này có thể chỉ diễn ra trong vài tuần, có khi kéo dài tới vài tháng, thậm chí là vài năm. Vì không có triệu chứng rõ rệt nên bệnh nhân thường chủ quan, không đi khám, không có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý. Nhiều người vẫn sử dụng rượu bia, thuốc lá, dùng các chất không có lợi cho gan... làm cho bệnh càng nặng hơn và có cơ hội bùng phát mạnh ở các giai đoạn tiếp theo. Nếu bệnh nhân chủ quan và không được điều trị kịp thời thì bệnh có thể dẫn đến những biến chứng khó lường cũng như sẽ bỏ qua “thời gian vàng” để chữa trị những bệnh lý nghiêm trọng khác về gan như viêm gan mãn, xơ gan, ung thư gan.
2- Nguyên nhân dẫn tới men gan cao
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới việc men gan tăng cao nhưng nguyên nhân chính là do viêm gan. Nồng độ của men gan tăng thường sẽ tỷ lệ thuận với mức độ viêm nhiễm của gan
Nghiện rượu, sốt rét, ung thư gan, ngộ độc hoá chất là những nguyên nhân khiến cho men gan gia tăng một cách đáng kể. Bệnh về đường mật cũng có liên quan mật thiết đến gan, nhất là các căn bệnh do sỏi đường dẫn mật, giun chui ống mật, viêm đường mật. Các nguyên nhân này thường hay làm cho đường dẫn mật phù nề hay tắc nghẽn dịch mật khó lưu thông tác động đến tế bào gan và vì vậy làm cho men gan gia tăng.
Ngoài ra người ta cũng nhận thấy rằng có một số nguyên nhân ngoài gan như những bệnh nhiễm khuẩn nặng (bệnh sởi, Rubella, nhiễm khuẩn huyết) hay một số thuốc cũng có thể làm gia tăng men gan. Đối với thuốc, có một số có tác động rất lớn đến gan, thậm chí có thể gây độc cho gan, điển hình nhất là một số thuốc chống vi khuẩn lao (INH, rifamixin…), các thuốc thuộc nhóm fluoquinolon (ciprofloxacin), acetaminophen (paracetamol, tydol, efferalgan…). Khi ngộ độc do thuốc cũng có thể làm cho men gan gia tăng. Tuy vậy, trong một số trường hợp, mặc dù men gan tăng nhưng không phải từ gan mà bởi những nguyên nhân khác, ví dụ hoạt động thể lực mạnh. Do đó trong thực tế, người ta thấy rằng khi xét nghiệm máu thấy men gan tăng, nhất là trong trường hợp men gan tăng cao là cần phải xem xét, cân nhắc kỹ càng hơn và đặc biệt lưu ý đến gan, mật.
3- Hậu quả của bệnh men gan cao
Trong tạp chí y học Hepatology số tháng 3/2008, W. Ray Kim, M.D., Mayo Clinic và cộng sự báo cáo rằng men gan cao là nguyên nhân làm giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 đến 78%. Men gan cao là dấu hiệu báo động cho nhiều bệnh lý nghiêm trọng như viêm gan, ung thư gan, viêm cơ, viêm thận mãn, viêm túi mật, nhồi máu cơ tim, động kinh…
· Nếu tình trạng này xảy ra kéo dài mà không được chữa trị sẽ rất dễ xảy ra những biến chứng như xơ gan, ung thư gan.
· Men gan cao báo hiệu gan đang gặp vấn đề như viêm gan, ung thư gan và các căn bệnh gây tổn thương gan khác.
· Men gan cao để lâu dài sẽ làm giảm tuổi thọ của người bệnh.
4- Chữa men gan cao – phòng bệnh là chủ yếu
· Tránh xa các chất gây hịa cho gan như rượu bia, thuốc lá... Nếu có lỡ dùng đến thì người bệnh cần phải đi tái khám định kì để kiểm tra tình trạng bệnh và nhận đơn thuốc từ bác sĩ
· Có chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho tiến trình tái tạo mô gan như lysin trong tảo spirulina, lecithin trong đậu nành, tiền sinh tố A trong dầu gấc, polyphenol trong nấm đông cô…, thay vì sử dụng hình thức dinh dưỡng kiêng khem khắt khe. Đừng quên, ăn uống thiếu chất không hợp lí cũng là nguyên nhân làm suy yếu lá gan.
· Kết hợp những loại men kháng viêm và kháng oxy hóa như papain trong đu đủ, bromalin trong thơm … trong chế độ dinh dưỡng. Ngay cả việc sử dụng thuốc có những hoạt chất này cũng là điều nên làm để nhờ đó đồng thời tối ưu hóa hoạt động của hệ miễn dịch.
· Ngủ đủ giấc vì giấc ngủ 8 tiếng chính là cao điểm cho tiến trình phục hồi của lá gan. Những nhà nghiên cứu đã chứng minh là kháng thể chống viêm gan được tổng hợp với vận tốc nhanh gấp 3-5 lần bình thường trong giấc ngủ.
· Nhiều công trình nghiên cứu cũng đã cho thấy tác dụng hạ men gan của nhiều cây thuốc rõ ràng an toàn hơn thuốc hóa chất, trong đó tiêu biểu là cây cà gai leo đã được nghiên cứu kĩ lưỡng và chuyên sâu. Theo những công trình nghiên cứu cấp nhà nước và kiểm nghiệm lâm sàng, cà gai leo có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ chữa trị men gan cao, làm tăng cường chức năng gan và bảo vệ tế bào gan khỏi rượu bia, hóa chất độc hại.
