Túi mật - Giảm sỏi mật bằng chế độ ăn hợp lý
Vai trò của dịch mật trong việc tiêu hóa thức ăn
Dịch mật đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Trong dịch mật có chứa muối mật (và các thành phần chất khác), nó có tác dụng nhũ tương hóa chất béo, chuyển chất béo thành những phân tử dễ dàng hấp thu hơn.
Quy trình sản xuất dịch mật được bắt đầu từ gan, sau đó mật sẽ tập trung về ống gan phải, ống gan trái, đổ vào ống dẫn mật chủ rồi được dự trữ trong túi mật. Mỗi khi thức ăn là chất béo, túi mật, đường mật sẽ co bóp đưa dịch mật xuống phần đầu của ruột non là tá tràng.
Tuy nhiên, quá trình này có thể bị gián đoạn bởi sỏi mật, gây ra những biểu hiện như đau hạ sườn phải, đầy hơi, buồn nôn… Điều này xảy ra do sỏi mật có thể gây tắc nghẽn và ngăn chặn lại quá trình lưu thông dịch mật từ những ống dẫn mật.
Giảm triệu chứng của sỏi mật bằng chế độ dinh dưỡng hợp lí
Không có bất kì chế độ ăn uống đặc biệt nào để chữa trị bệnh sỏi mật. Tuy nhiên, với một chế độ ăn cân bằng, lành mạnh với ít chất béo sẽ luôn bảo đảm sức khỏe nói chung và giảm các triệu chứng của bệnh sỏi mật nói riêng. Bên cạnh đó, giảm cân từ từ với những người thừa cân cũng có công dụng đáng kể.
Một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm:
- Nhiều rau xanh và trái cây
- Nhiều carbohydrat (tinh bột) như bánh mì, gạo, ngũ cốc, mì ống, khoai tây, phồng tôm và chuối. Chế độ ăn chứa nhiều ngũ cốc nguyên hạt cũng sẽ rất tốt.
- Các loại sữa ít béo
- Thịt, cá, trứng và các chế phẩm từ đậu
- Hạn chế tối đa các chất béo bão hòa (bơ, pho mát, thịt, bánh ngọt, bánh quy…), thay thế bằng chất béo không bão hòa có trong dầu thực vật (hướng dương, dầu hạt cải, dầu oliu, bơ và các loại hạt).
- Hãy đảm bảo rằng chế độ ăn của bạn chứa nhiều chất xơ: đậu, trái cây, rau xanh, yến mạch…
- Nên uống nhiều nước, ít nhất là 1,5-2 lít mỗi ngày
Luôn chú ý, bạn không nên ăn quá nhiều chất béo trong một bữa ăn. Nếu có thể, bạn nên chia nhỏ bữa ăn của mình. Một số người thấy rằng, những loại thực phẩm cụ thể khi họ ăn sẽ làm cho biểu hiện sỏi mật phát sinh hay trở nên nặng nề hơn. Chính vì vậy, bạn nên ghi tên các loại thực phẩm này lại để hạn chế chúng trong các bữa ăn.
Ăn nhiều rau xanh và hoa quả giúp làm giảm triệu chứng sỏi mật
Cắt giảm chất béo có ý nghĩa quan trọng trong điều trị sỏi mật
Ăn nhiều các loại thực phẩm có chứa chất béo có thể gây khó chịu và làm cho các triệu chứng của sỏi mật trở nên nặng nề hơn. Chính vì thế mà việc cắt giảm chất béo sẽ đồng thời làm giảm được những biểu hiện của sỏi mật.
Dưới đây là một số cách để cắt giảm lượng chất béo trong chế độ ăn uống:
Nên lưu ý, một số thực phẩm chế biến có chứa ít chất béo nhưng lại có thể chứa một lượng đường khá cao. Chính vì thế, cần phải kiểm tra hàm lượng đường cụ thể trên từng sản phẩm và sử dụng chúng ở mức tối thiểu.
Sản phẩm có hàm lượng chất béo thấp có nghĩa là sản phẩm đó phải có chứa ít hơn 3g chất béo trên mỗi 100g sản phẩm. Một sản phẩm giảm béo không có nghĩa là nó không có chứa chất béo, mà có nghĩa là sản phẩm đó chứa ít hơn 25% chất béo so với sản phẩm gốc rất giàu chất béo.
Những lời khuyên hữu ích để có thể cắt giảm chất béo
Thay đổi lối sống với một chế độ dinh dưỡng lành mạnh sẽ giúp bạn hạn chế được lượng chất béo tiêu thụ:
- Cố gắng tránh xa những loại thực phẩm chế biến sẵn
- Kiểm tra nhãn mác cho những sản phẩm có hàm lượng chất béo cao. Nhiều loại thực phẩm có chứa tới 17,5g chất béo/100g thực phẩm. Nên tránh những loại thực phẩm với mã màu đỏ trên nhãn (báo hiệu hàm lượng chất béo cao)
- Thay thế việc tiêu thụ thịt bằng các loại rau và đậu
- Sử dụng giấy thấm dầu khi chế biến thực phẩm chiên, rán
- Đo lượng dầu khi nấu ăn, không đổ trực tiếp
- Chỉ dùng chất béo/dầu trong thực phẩm khi nó thật sự cần thiết
- Hạn chế dùng da động vật vì nó rất giàu chất béo
- Vớt bỏ bọt chất béo ra khỏi nước canh hầm
- Thay thế việc chiên, rán thực phẩm bằng các cách chế biến khác như: nướng, hấp, luộc…
Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, thì bạn cũng nên dành thời gian tập luyện thể dục thể thao. Vì vận động thường xuyên từ 30 – 45 phút mỗi ngày sẽ giúp hạn chế được sự ứ trệ dịch mật, từ đó có thể hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh sỏi mật một cách hiệu quả hơn.