Túi mật - Nguyên nhân và triệu chứng của viêm túi mật
Túi mật là cơ quan tiêu hóa của cơ thể có hình quả lê, nó nằm ở phía trên bên phải của bụng, sát dưới gan, có chức năng lưu trữ dịch mật. Lúc tiêu hóa thức ăn, túi mật co bóp tống mật qua ống mật chủ, xuống ruột non, giúp tiêu hóa chất béo.
Phân loại viêm túi mật:
- Viêm túi mật cấp tính: là tình trạng viêm xảy ra đột ngột với các triệu chứng như: đau bụng quặn, thường kèm theo buồn nôn, nôn và sốt
- Viêm túi mật mãn tính: là tình trạng viêm với mức độ nhẹ hơn, diễn biến trong một khoảng thời gian dài, thông thường nó là kết quả của nhưng đợt viêm túi mật cấp tính lặp đi lặp lại nhiều lần. Lâu ngày khiến thành túi mật bị tổn thương và dày lên. Cuối cùng túi mật có thể bị teo và mất khả năng lưu trữ, tống xuất dịch mật.
Nguyên nhân gây ra viêm túi mật
Nguyên nhân gây viêm túi mật:
- Sỏi mật: có khoảng 90 – 95% những trường hợp bị viêm túi mật là do sỏi. Sỏi di chuyển, cọ xát làm tổn thương thành túi mật hay gây tắc nghẽn các ống dẫn mật, khiến dịch mật bị ứ lại trong túi mật. Khi đó những hoạt chất hay vi khuẩn có trong dịch mật bị tích tụ có thể làm túi mật bị viêm.
- Tổn thương: Phẫu thuật hay các chấn thương vùng bụng nghiêm trọng có thể làm tổn thương túi mật và dẫn đến viêm.
- Nhiễm trùng: Nhiễm khuẩn hay nhiễm kí sinh trùng đường mật có thể dẫn đến tình trạng viêm túi mật.
- Khối u: Một khối u cũng có thể gây chèn ép hệ thống đường dẫn mật, ngăn cản dòng chảy của dịch mật, làm cho mật bị ứ lại trong túi mật và có thể dẫn đến viêm túi mật.
Những người có chế độ ăn giàu chất béo sẽ làm tăng khả năng phát triển của bệnh viêm túi mật trên nền những điều kiện trên. Bên cạnh đó, các đối tượng như các bệnh nhân tiểu đường, những người giảm cân nhanh, phụ nữ mang thai, có thể bị tổn thương túi mật và có nhiều nguy cơ bị viêm túi mật hơn.
Các triệu chứng của viêm túi mật:
Đối với viêm túi mật cấp tính:
Các triệu chứng bao gồm:
- Đau: Cơn đau quặn gan tăng dần. Ở một số người, đau có thể lan tới vai phải. Thường hay xuất hiện sau khi ăn.
- Sốt: 39 – 40oC, có thể kèm theo ớn lạnh.
- Vàng da niêm mạc nhẹ và nước tiểu vàng: khi có tổn thương ống mật chủ phối hợp.
- Buồn nôn hay nôn: gặp ở hầu hết những trường hợp bị viêm túi mật.
Đối với viêm túi mật mãn tính:
Người bệnh thường hay đau nhẹ, có thể có biểu hiện sợ mỡ, sợ thức ăn chiên xào, đôi khi buồn nôn, chán ăn. Ở một số trường hợp, người bệnh không có bất kỳ biểu hiện gì. Những triệu chứng của viêm túi mật mạn tính thường khó phát hiện và không đặc hiệu, có thể đi kèm với nhiều bệnh khác, do đó rất khó để phát hiện và chẩn đoán. Bệnh thường chỉ được xác định khi đã có các triệu chứng nghiêm trọng của một đợt viêm cấp tính.
Viêm túi mật nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nặng nề như hoại tử túi mật, thủng túi mật, viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết, rò mật vào ống tiêu hóa,… Cũng như cần chú ý nguy cơ tử vong cao nếu viêm đường mật có kèm theo những yếu tố như hạ huyết áp, suy thận cấp, chít hẹp đường mật ác tính…