Hồng cầu - Thiếu máu hồng huyết cầu khổng lồ nguyên nhân thiếu vitamin

Thiếu máu hồng huyết cầu khổng lồ là một bệnh lý khi cơ thể thiếu hụt một vài vitamin quan trọng để tạo ra các tế bào máu. Điều trị bệnh bao gồm việc đổi khác chế độ ăn, sử dụng viên uống bổ sung các vitamin và thuốc tiêm…

Thiếu máu hồng cầu khổng lồ là gì?

Thiếu máu hồng huyết cầu khổng lồ là một rối loạn tạo máu trong đó cơ thể bị thiếu máu do những tế bào hồng cầu to hơn mức bình thường, chủ yếu là do sự thiếu hụt hai yếu tố chính là vitamin B12 và acid folic (B9).

Trong  bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ, do những tế bào hồng cầu to hơn mức bình thường nên chúng không thể ra ngoài tủy xương để vào máu và vận chuyển oxy, dẫn đến sự thiếu hụt oxy tại các mô và hệ cơ quan trong cơ thể.

Các nguyên do gây bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Hai nguyên do khả gây bệnh phổ biến nhất là thiếu hụt vitamin B12 và acid folic. Đây là hai yếu tố không thể thiếu cho việc sản sinh ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh bình thường. Không được cung cấp đầy đủ các vitamin này sẽ ảnh hưởng đến khả năng tạo hồng cầu của tủy xương, dẫn đến hiện tượng các tế bào không thể phân chia và tái sản xuất theo cơ chế bình thường.

Thiếu hụt vitamin B12

Vitamin B12 là một yếu tố có trong những loại thực phẩm như thịt, cá, trứng và sữa. Một vài người không thể hấp thu đủ vitamin B12 từ chế độ ăn và mắc bệnh thiếu máu hồng huyết cầu khổng lồ. Thiếu máu hồng cầu khổng lồ căn nguyên thiếu vitamin B12 còn được gọi là “thiếu máu ác tính”.

Sự thiếu hụt vitamin B12 quan trọng nhất là do cơ thể thiếu một loại protein trong dạ dày gọi là “yếu tố nội”. Nếu không có yếu tố nội, vitamin B12 không thể được hấp thu, cho dù là bạn ăn nhiều bao nhiêu.

Thiếu hụt acid folic

Folat là một chất dinh dưỡng thiết yếu khác rất quan trọng đối với sự tiến triển của các tế bào hồng cầu. Folat có nhiều trong những loại thực phẩm như gan bò, rau bina, cải Brussel và các loại ngũ cốc bổ sung. Folat thông thường được trộn hòa lẫn với acid folic, acid folic là dạng tổng hợp của folat có trong các viên uống bổ sung

Các dấu hiệu báo trước của thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Triệu chứng phổ biến nhiều nhất của bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ là mệt mỏi. Các biểu hiện có thể khác nhau tùy từng cá nhân. Các biểu hiện phổ biến nhất bao gồm:

Khó thở

Yếu cơ

Da xanh tái

Viêm lưỡi (sưng lưỡi)/ Cứng lưỡi

Mất vị giác/sụt cân

Tiêu chảy

Buồn nôn

Tim đập nhanh

Ngứa ran ở tay và chân

Tê tứ chi

Xác định bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Một xét nghiệm thông thường được sử dụng để xác định chứng thiếu máu là đếm tế bào máu. Bác sỹ thường đếm số lượng và quan sát hình thái hồng cầu: số lượng hồng cầu giảm và hình thái to khác thường là các dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ.

Bên cạnh đó, bác sỹ cũng thu thập các thông tin về tiền sử bệnh và tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng thể để tìm các nguyên nhân khác gây bệnh.

Một xét nghiệm có thể dùng để giúp chẩn đoán bệnh đó là test Schilling. Test Schilling là một xét nghiệm máu xem xét khả năng hấp thụ vitamin B12 của cơ thể. Sau khi được uống một lượng nhỏ vitamin B12 đã được đánh dấu phóng xạ, bác sỹ sẽ thu thập mẫu nước tiểu của người bệnh để phân tích xem thiếu máu có phải là do giảm khả năng hấp thụ vitamin B12 hay không.

Điều trị thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Phương pháp điều trị bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ ràng buộc vào nguyên nhân gây bệnh. Kế hoạch điều trị cũng đồng thời chi phối bởi độ tuổi, tình trạng sức khỏe cũng như đáp ứng với điều trị của bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Điều trị thiếu máu do thiếu vitamin B12

Trong trường hợp thiếu máu là nguyên do thiếu hụt vitamin B12, bệnh nhân có thể sẽ cần tiêm vitamin B12 hàng tháng hoặc uống bổ sung vitamin B12. Việc tăng cường những loại thực phẩm giàu vitamin B12 cũng cho thấy hiệu quả như:

Trứng

Thịt gà

Ngũ cốc bổ sung vitamin B12

Sữa

Các loại thịt đỏ (thịt bò)

Sứa

Điều trị thiếu máu do thiếu acid folat

Thiếu máu do thiếu acid folic thường được điều trị bằng viên uống hay tiêm acid folic. Sự thay đổi chế độ ăn cũng góp phần đẩy mạnh hàm lượng folat. Những loại thực phẩm giàu acid folic bao gồm:

Cam

Các loại rau lá xanh

Lạc

Đậu lăng

Các loại hạt bổ sung

Chung sống với bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Qúa khứ, thiếu máu hồng cầu khổng lồ là một căn bệnh rất khó điều trị. Đến ngày nay, những người mắc loại bệnh này nguyên nhân do thiếu hụt vitamin B12 hay acid folic có thể tự kiểm soát được các triệu chứng của họ và làm tốt hơn tình trạng bệnh bằng cách duy trì điều trị và bổ sung thêm các dưỡng chất bị thiếu hụt.

Thiếu hụt vitamin B12 có khả năng dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng khác như tổn thương dây thần kinh, mắc các bệnh về thần kinh và tiêu hóa. Các biến chứng này vẫn có thể xử trí được nếu bạn được xác định sớm và điều trị kịp thời. Các người mắc bệnh thiếu máu ác tính cũng đồng thời có nguy cơ cao mắc chứng yếu xương và ung thư dạ dày. Vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ là rất rất quan trọng. Nên đi khám bác sỹ ngay nếu bạn phát hiện bất kì dấu hiệu nào của chứng bệnh thiếu máu, và khi đó bác sỹ có thể ngay lập tức lên kế hoạch điều trị cho bạn để phòng các tổn thương vĩnh viễn về sau.