Tủy sống - Nam dưới 60 tuổi, Nữ dưới 55 tuổi mới đủ điều kiện được ghép tủy
Hội chứng rối loạn sinh tủy (HCRLST) là 1 nhóm bệnh lý của tế bào gốc sinh máu. Đặc trưng của bệnh là tình trạng sinh máu không hiệu lực, dấu hiện bằng sự giảm ít nhất một dòng tế bào ở máu ngoại vi, hậu quả của rối loạn quá trình biệt hoá và trường thành của 1, 2 hay cả 3 dòng hồng cầu, bạch cầu hay tiểu cầu trong tuỷ xương.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Tự, phó khoa Huyết học, BV Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết, hội chứng rối loạn sinh tủy dấu hiện bằng các triệu chứng như thiếu máu, nhiễm khuẩn, xuất huyết, vì suy giảm 1 hay nhiều dòng tế bào máu như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu. Hầu như tất cả tử vong do biến chứng của giảm tế bào máu hay chuyển thành bạch cầu cấp.
Từ những năm đầu của thế kỷ 20, nhóm bệnh này được mô tả về lâm sàng nhưng với nhiều tên gọi vô cùng khác nhau. Năm 1975 các nhà huyết học Anh, Pháp, Mỹ (nhóm FAB) đã đề xuất tên gọi HCRLST (Myelodysplaslic Syndromes - MDS), kể từ lúc đó tên gọi này được thống nhất sử dụng trong y thư.
Năm 1982, các nhà nghiên cứu xếp hội chứng rối loạn sinh tủy thành 5 nhóm: thiếu hụt máu dai dẳng; thiếu hụt máu dai dẳng tăng nguyên hồng cầu sắt vòng; thiếu hụt máu dai dẳng tăng quá mức tế bào blast, thiếu hụt máu dai dàng tăng quá mức tế bào blast đang chuyển cấp, Lơ xê mi kinh dòng tủy-mônô.
Đây là nhóm bệnh trong đó có nhiều dấu hiệu, nhiều thể và các giai đoạn cũng khác nhau. Tuy vậy, toàn bộ nhóm bệnh đều có chỉ định ghép tủy. Đây cũng là cách điều trị cuối cũng dành cho người bệnh.
Trước khi ca ghép tủy, các bác sĩ sẽ điều trị bằng hóa chất, kết hợp truyền máu, tiểu cầu và sử dụng kháng sinh với đối với người bệnh bị nhiễm trùng. Sau giai đoạn này, nếu người bệnh trở lại trạng thái gần như bình thường và thể lực khỏe mạnh sẽ được tiến hành ghép tủy.
Bác sĩ Vũ Đức Bình (trưởng khoa bệnh máu tổng hợp II, Viện Huyết học và truyền máu trung ương) cho biết, để được ghép tủy, người bệnh còn phải đảm bảo điều kiện nam < 60 tuổi, nữ < 55 tuổi. Người lớn tuổi hơn tủy xơ không thể cấy ghép được.
Nam dưới 60 và nữ dưới 55 mới đủ điều kiện được ghép tủy
Đặc biệt, người bệnh cần tìm người cho tủy phù hợp tương thích với mình. Đó không thể là bố mẹ do chỉ có nửa gen mà bắt buộc phải là anh chị em ruột. Tuy vậy, nếu gia đình có từ 4-5 người con cũng chỉ có 1 người phù hợp.
Thông thường, thời gian điều trị sau ca ghép tủy sẽ có thể kéo dài trên 5 năm, phụ thuộc từng người. Thậm chí còn có người có thể sống lâu hơn. Tuy vậy, nếu ghép tủy thất bại thì đồng thời ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân. Theo thống kê trên thế giới có khoảng 60% ca ghép tủy thành công.
Ở Việt Nam lẫn các nước trên thế giới, các bác sĩ khẳng định hội chứng rối loạn sinh tủy là căn bệnh nàyvô cùng phổ biến. Bác sĩ Nguyễn Tự cũng cho biết thêm, trong vòng 1 hai tuần lại có một bệnh nhân mắc hội chứng nguy hiểm này. Lứa tuổi thường gặp là lớn hơn hoặc 50 tuổi.
Còn theo thống kê của Viện Huyết học và truyền máu trung ương, người bệnh mắc hội chứng rối loạn sinh tủy này chiếm 5-7%, tại khoa bệnh máu tổng hợp con số là 20-25%.
Tới nay, việc điều trị nhóm bệnh lý này vẫn còn hết sức nan giải, chưa có thuốc đặc trị và biện pháp nào đem lại hiệu quả 1 cách chắc chắn. Từ năm 1980 trở lại đây, những nghiên cứu về lâm sàng, cận lâm sàng, sinh bệnh học và tiến triển của bệnh đã giúp các nhà nghiên cứu trên thế giới tìm ra được các chiến lược mới trong điều trị, nhờ vào đó chất lượng cuộc sống và thời gian sống thêm của các bệnh nhân ngày càng được cải thiện. Hiện nay, ghép tủy vẫn là biện pháp hiệu quả nhất và là cách để điều trị căn bệnh này.
