Hen suyễn tùy thuộc theo độ nặng nhẹ mà có bài thuốc và các món ăn bổ dưỡng riêng. Hạt tía tô, hạt ý dĩ... có thể điều trị bệnh rất hiệu quả.

Hen suyễn được đông y gọi là háo suyễn, nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh là do ngoại tà xâm nhập, đàm tắc bên trong gây ra. Hen suyễn được chia làm 3 thể phong nhiệt, phong hàn và phong đàm.

Cách điều trị chủ yếu là giáng khí, tiêu đàm, tán hàn (nếu ở thể phong hàn) hay thanh nhiệt (nếu ở thể phong nhiệt). Ngoài ra, ở bệnh nhân mãn tính, cơ thể suy yếu cần phải bồi bổ bằng những thực phẩm bổ dưỡng hay với những loại thuốc bổ khác.

1. Điều trị hen suyễn thể phong nhiệt

Ở thể phong nhiệt, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng như: bị ho, khó thở, trong họng có tiếng khò khè, ngực đầy tức, đờm vàng dính đặc khó khạc, miệng đắng, khát nước, người nóng ra mồ hôi, chất lưỡi màu đỏ, rêu lưỡi vàng dày.

Cách điều trị: Giáng khí bình suyễn, tiêu đàm, thanh nhiệt chống dị ứng.

Dùng bài thuốc Nam:

Hạt tía tô 8-10g, bán hạ 8-10g, sài đất (hoặc lá dâu tằm) 10-12g, hạt ý dĩ 10-12g.

Sắc với 750ml nước, còn lại 200ml, để nguội chia 2 lần và uống trước bữa ăn.

dinhduonghoc.com - dieu tri benh hen suyen

Hạt tía tô có thể dùng thành bài thuốc trị bệnh hen suyễn ở cả ba thể phong nhiệt, phong hàn, phong đàm.

Những món ăn có lợi cho người bị hen suyễn thể phong nhiệt:

Canh rau hẹ:

Nguyên liệu: Rau hẹ 100g, hoa đu đủ đực 50g, lá dâu tằm 30g tươi.

Cách làm: Hoa đu đủ đực, lá dâu tằm giã nát, đem hoà với 300ml nước lọc, rồi  lấy nước (bỏ xác) đem đun sôi. Cho rau hẹ vào đảo đều đến khi sôi lại thì nêm gia vị vừa ăn. Chia làm 2-3 lần ăn trong ngày. Ăn liên tục trong vòng 3 ngày, sau đó thì cứ cách 1-2 ngày lại ăn một lần.

Có thể chỉ sử dụng lá dâu tằm 30-50g rửa sạch, đem nấu với 750ml nước, sắc còn lại 300ml, dùng uống thay cho nước trà.

Bột lá dâu, lá khế:

Nguyên liệu: Lá dâu 200g, lá khế 50g, hạt tía tô 20g. Tất cả tán bột, ngày sử dụng 50g, hãm với 100ml nước sôi, uống vào buổi sáng.

Có thể chỉ sử dụng lá dâu tằm 30-50g rửa sạch, nấu với 750ml nước, sắc còn lại 300ml, dùng uống thay cho nước trà.

Bột lá táo, kim ngân hoa:

Nguyên liệu: Lá táo ta khô 100g, hoa hay lá kim ngân khô 50g, mã đề khô 50g.

Cách làm: Đem tất cả tán thành bột, ngày sử dụng 100g, hãm với 500ml nước sôi, chia làm 2-3 lần và uống trong ngày.

Cháo củ mài (hoài sơn):

Nguyên liệu: Củ khoai mài 200g, nước mía 200ml, nước ép quả lựu 30ml.

Cách làm: Củ mài luộc chín, giã nhỏ. Nấu sôi nước mía, nước ép quả lựu rồi cho củ mài vào đảo đều đến khi cháo sôi lại là được. Chia làm 2-3 lần ăn trong ngày. Ăn liên tục trong vòng 5 ngày, sau đó thì cứ cách 2-3 ngày lại ăn một lần.

2. Điều trị hen suyễn thể phong hàn

Ở thể phong hàn, bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở, tức ngực, ho có đờm màu trắng, cơn phát lúc trời trở lạnh, về đêm.  Biểu hiện thường gặp ở bệnh nhân là: đau đầu, sợ lạnh, người mát, không ra mồ hôi, không khát nước, nước tiểu trong, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi nhạt.

Cách điều trị: Giáng khí bình suyễn, tiêu đàm, chống dị ứng, trừ hàn.

Bài thuốc Nam sử dụng: 

Hạt tía tô 8-10g, bán hạ 8-10g, nhục quế 8-10g (hoặc khô 8-10g), hạt ý dĩ 10-12g.

Sắc với 750ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trước bữa ăn, nên uống khi thuốc còn ấm.

Những món ăn có lợi cho người bị hen suyễn thể phong hàn:

Nước đinh hương, mật ong:

Nguyên liệu: Đinh hương 5-6 nụ, mật ong 50ml.

Cách làm: Nấu sôi đinh hương với 100ml nước, cho thêm mật ong vào khuấy đều. Chia làm 2-3 lần và uống trong ngày.

Canh rau hẹ, hoa đu đủ đực:

Nguyên liệu: Rau hẹ 100g, hoa đu đủ đực 50g, gừng tươi 10-15g (3 lát nhỏ).

Cách làm: Hoa đu đủ đực, gừng tươi rửa sạch, giã nát, thêm 300ml nước lọc lấy nước (bỏ bã), đun sôi rồi sau đó cho rau hẹ vào và đảo đều cho đến khi sôi lại thì nêm gia vị vừa ăn.

Chia làm 2-3 lần ăn trong ngày. Ăn liên tục trong vòng 3 ngày, sau đó thì cứ cách 1-2 ngày ăn lại một lần.

Xôi bèo cái:

Nguyên liệu: Bèo cái (bèo ván, bèo tai tượng) 50g tươi, gạo nếp 200g.

Cách làm: Bèo cái bỏ rễ lấy lá rửa sạch, phơi khô, tán bột mịn. Gạo nếp  đồ thành xôi, trước khi bắc ra, rắc bột bèo cái vào đảo thật đều. Đậy kín vung 5-10 phút.

Chia làm 3 lần ăn trong ngày, ăn liên tục trong vòng một tuần, sau đó thì cứ cách 1-2 ngày ăn một lần.

Nước táo, lá chanh:

Nguyên liệu: Táo ta 100g, lá chanh 50g, hạt cải canh 10g.

Cách làm: Tất cả đem tán thành bột, ngày dùng 10g, hãm nước sôi uống vào buổi sáng.

3. Chữa hen suyễn thể phong đàm

Ở thể phong đàm, người bệnh sẽ có các triệu chứng: tức ngực, khó thở, ho ra nhiều đờm nhớt, khò khè liên tục, nếu nôn ói ra nhiều đờm dãi thì thấy dễ chịu, miệng nhạt, chất lưỡi bệu, rêu lưỡi dày, nhờn.

Cách điều trị: Giáng khí bình suyễn, tiêu đàm (hay hoá đàm).

Bài thuốc Nam:

Hạt tía tô 8-10g, bán hạ 8-10g, hạt ý dĩ 10-12g (hoặc bèo cái 10-12g), hạt cải củ 8-10g, trần bì 6-10g.

Sắc với 750ml nước, còn lại 200ml, chia làm 2 lần uống trước bữa ăn, nên uống khi thuốc còn ấm.

Những vị thuốc Nam có thể sử dụng để thay thế:

- Hạt tía tô: Có thể được thay bằng trần bì, vỏ chanh, lá hen, lá tràm.

- Bán hạ:  Có thể được thay bằng lá táo, bồ kết, xạ can (rễ cây rẽ quạt).

- Ý dĩ: Có thể được thay  bằng thổ phục linh, mã đề, đậu ván.

Những món ăn có lợi cho người bị hen suyễn thể phong đàm:

Trứng gà ngâm nghệ:

Nguyên liệu: Trứng gà 1 quả, nghệ vàng 50g, muối ăn.

Cách làm: Sử dụng kim khoan 2 lỗ nhỏ ở 2 đầu quả trứng gà. Nghệ vàng  rửa sạch, giã nhỏ, thêm 100ml nước vào lọc lấy nước, hoà với ít muối (khoảng 1 muỗng cà phê muối là vừa). Ngâm trứng gà vào nước nghệ 3 ngày. Sau đó bỏ vỏ, lấy ruột cho bệnh nhân ăn.

Cứ ba ngày thì lấy ăn một quả. Ăn liên tục 10 quả.

Nước chanh gừng

Nguyên liệu: Chanh 1 quả, gừng tươi 10g, muối ăn ½ muỗng cà phê.

Cách làm: Đem gừng giã nát với muối ăn rồi cho vào ruột quả chanh. Đem nướng quả chanh trên lửa than cho đến khi vỏ chanh có màu vàng đều là được.

Ép lấy nước chanh cho người bệnh uống 2-3 lần trong ngày. Uống liên tục trong vòng 5 ngày.

Nước mật ong, quế:

Nguyên liệu: Mật ong 30ml, bột quế 2-3g.

Cách làm: Hòa mật ong, bột quế với 150ml sữa nóng. Chia ra uống từ 1 đến 2 lần trong ngày.

Quế được xem là gia vị có thể chống dị ứng, làm lành vết thương và ngăn chặn lở loét. Quế có thể được sử dụng cho  bệnh nhân hen suyễn do nó có khả năng làm giãn phế quản và tăng cường chức năng hô hấp.

Món ăn cho bệnh nhân hen suyễn lâu ngày, khí lực suy yếu.

Cháo thịt vịt nấu nước mía:

Nguyên liệu: Thịt nạc vịt mái 300g,  gạo tẻ 100g, nước mía 300ml, gia vị các loại.

Cách làm: Thịt vịt đem băm nhỏ, rồi ướp gia vị. Nấu cháo gạo tẻ với nước mía. Khi cháo chín nhừ thì cho thịt vịt vào, đảo đều, đun tiếp cho đến khi thịt vịt chín.

Chia ăn ngày ba lần, ăn liên tục trong một tuần.

Canh cá chép, sa nhân, gừng:

Nguyên liệu: Cá chép 250g, sa nhân 6g, gừng tươi 6g, tỏi băm, muối, đường, nước mắm, tiêu.

Cách làm: Cá chép làm sạch, đem ướp với nước mắm, muối, đường, tiêu, tỏi băm, trong khoảng 30 phút.

Nấu cá với sa nhân, gừng với lượng nước thích hợp thành canh. Nêm gia vị vừa ăn. Ăn nóng trong bữa cơm.

Canh cá lóc nấu thìa là:

Nguyên liệu: khoảng 200g cá lóc phi lê (hay cá ba sa, cá rô), 2 trái cà chua, thì là, hành lá, rau ngò, bột nghệ, nước mắm, muối, tiêu, hành tím băm nhỏ.

Cách làm: Cá đem cắt thành miếng nhỏ như quân cờ, rồi cho chút ít bột nghệ, muối, nước mắm, đường ướp trong khoảng 30 phút cho cá ngấm gia vị. Thì là rửa sạch, hành lá xắt nhỏ. Cà chua bổ múi cau.

Bắc nồi nhỏ lên bếp, hành tím phi vàng với dầu ăn, rồi đổ cá vào đảo đều cho cá chín. Múc ra bát để riêng. Sau đó cho cà chua vào nồi đảo đều cho cà chua chín. Đổ nước lạnh ngập mặt cà chua, nấu sôi. Khi nước sôi thì thả cá vào, nêm vào chút nước mắm, muối, đường, nêm lại sao cho vừa ăn. Thả hành lá, thì là vào. Tắt bếp, múc ra tô.

Ăn nóng trong bữa cơm.

* Trong canh cá có chứa chất acid béo, có công dụng chống viêm, rất tốt cho những người bị viêm đường hô hấp. Không chỉ là món canh ngon mà nó có thể giúpphòng chống phát tác cơn hen suyễn, có hiệu quả rất tốt đối với bệnh hen suyễn là trẻ em hoặc người bị hen suyễn lâu ngày.