Tuyến thượng thận - Tổn thương nhiều phủ tạng do suy tuyến thượng thận mạn tính gây nên
Suy tuyến thượng thận mạn tính hoặc suy vỏ tuyến thượng thận mạn thường sẽ gặp ở người trẻ tuổi. Bệnh có dấu hiệu đa dạng và có thể tác động đến nhiều phủ tạng trong cơ thể như tim mạch, thần kinh... nên trong vấn đề điều trị đòi hỏi người bệnh cần thực hiện nghiêm ngặt các chế độ điều trị, trong sinh hoạt cũng cần chú ý nhằm hạn chế khởi phát đợt viêm tuyến thượng thận cấp tính.
Suy tuyến thượng thận mạn có những biểu hiện gì?
Bệnh suy tuyến thượng thận mạn này thường sẽ gặp ở người trẻ tuổi. Bệnh diễn biến từ từ âm thầm trong nhiều năm, bắt đầu rất kín đáo. Khi có các triệu chứng nổi bật, rầm rộ thì tổn thương nhu mô tuyến đã vô cùng nặng nề và đã ảnh hưởng tới nhiều phủ tạng.
Triệu chứng toàn thân: mệt mỏi, thiếu sinh khí, giảm khả năng lao động, mỏi cơ; gầy, giảm cân; hạ đường huyết sáng sớm, khi đói.
Triệu chứng ngoài da: da nhăn nheo bởi mất nước, muối; sạm da, niêm mạc. Nó thường xảy ra trên phần da hở (da mặt, quanh mi mắt, nếp gấp lòng bàn tay, những vết sẹo cũ, đường trắng ở bụng), mặt trong má, môi, lưỡi, những nơi đã thâm cũ (núm vú, bộ phận sinh dục ngoài).
Triệu chứng tim mạch: huyết áp thấp, mạch nhanh, tim bé.
Triệu chứng tiêu hóa: thường bị rối loạn tiêu hóa, tiêu lỏng; bài tiết acid dịch vị giảm ở dạ dày; bệnh túi mật.
Triệu chứng tâm thần kinh: rối loạn ý thức: lú lẫn, lơ mơ, hôn mê. Xen kẽ các triệu chứng kích thích thần kinh lẫn ức chế thần kinh: vật vã, choáng.
Thay đổi cơ quan sinh dục, sinh dục phụ: trên thực tế lâm sàng cần chú ý đến 4 triệu chứng rất quan trọng mà Addison nêu lên: sạm da, mệt mỏi, hạ đường huyết và sụt cân.
.jpg)
Làm thế nào để chẩn đoán suy thượng thận mạn?
Trong suy thượng thận mạn, để xác minh chẩn đoán bệnh, bác sĩ cần dựa vào xét nghiệm máu, nước tiểu, nghiệm pháp động, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, nhấp nháy đồ hạt nhân. Ở trong máu nồng độ glucose giảm, rối loạn điện giải, clo giảm, natri giảm, kali tăng, cortisol thấp, aldosteron thấp. Ở trong nước tiểu 24 giờ nồng độ 17 OH steroid giảm, 17 cetosteroid giảm nặng, aldosteron giảm. Nghiệm pháp kích thích ACTH không đáp ứng được. Các cận lâm sàng khác như là: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ được chỉ định sau khi đã có các xét nghiệm theo chuyên khoa nội tiết và hội chẩn.
Phối hợp toàn diện trong điều trị bệnh
Để điều trị bệnh suy tuyến thượng thận mạn tính cần phối hợp điều trị1 cách toàn diện: chế độ ăn uống; khẩu phần ăn đủ muối Na; bù đủ dịch, điều chỉnh điện giải, ổn định huyết áp; điều trị thay thế với các thuốc hydrocortison, prednison. Các chế phẩm này nên dùng sau khi ăn. Fludrocortison cũng được chỉ định trong 1 số trường hợp.
Để ngăn ngừa suy thượng thận mạn cần điều trị tốt lao tiết niệu - sinh dục, bệnh tự miễn, hội chứng Cushing. Khi đã được chẩn đoán bệnh cần theo đúng phác đồ điều trị, hạn chế giảm hay ngừng thuốc đột ngột vì có thể sẽ gây suy thượng thận cấp.
