Tự làm tại nhà - Hướng dẫn cách tự kiểm tra sức khỏe tại nhà

Việc kiểm tra sức khỏe tại nhà là cách để sớm phát hiện ra các bệnh mà mình có thể mắc bị phải và kịp thời xử lý. Sau đây là một vài mẹo giúp bạn bắt đầu thói quen tự kiểm tra sức khỏe của mình.

Kiểm tra nhịp tim

Nhịp tim của bạn điều khiển tốc độ bơm máu tới khắp cơ thể, cung cấp lượng máu cần thiết cho những hoạt động của cơ thể. Rung tâm nhĩ (AF) là hiện tượng phổ biến nhất của rối loạn nhịp tim (nhịp tim bất thường) ảnh hưởng tới hàng triệu người mỗi năm, nhưng có những người thậm chí không nhận ra rằng họ đang gặp phải hiện tượng này. Bản thân rung tâm nhĩ không đe dọa tính mạng, nhưng nó cũng có thể dẫn đến tim đập nhanh, ngất, đau ngực, hoặc suy tim do sung huyết... Những người có AF thường có nguy cơ đột quỵ tăng lên đáng kể (cao gấp 7 lần so với người bình thường).

Để tự đo nhịp tim ở nhà, chỉ cần kiểm tra mạch. Đặt hai ngón tay trỏ và giữa lên cổ tay, lấy đồng hồ để giữ thời gian và đếm xem có bao nhiêu nhịp đập trong 20 giây. Rồi nhân con số này với 3 lần để được kết quả sẽ là nhịp tim của bạn trong một phút. Khi đo mạch, hãy chú ý vì mạch có thể không đều.

Ở người lớn, nhịp tim bình thường là 60-85 nhịp mỗi phút (đối với các vận động viên có thể thấp khoảng  40-60), còn trẻ em thì có nhịp tim sinh lý nhanh hơn người lớn (khoảng 110 - 130 nhịp/phút). Nhịp tim không đều hay có bất thường (nhanh hay chậm) đều có thể là dấu hiệu của bệnh tật.

Kiểm tra thiếu sắt

Thiếu sắt thường dẫn tới thiếu máu. Sắt làm cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh, vận chuyển nhiều oxy đến các tế bào khắp cơ thể, tăng cường năng lượng và làm cho làn da của bạn có màu sắc khỏe mạnh. Thiếu sắt có thể làm bạn yếu, mệt mỏi và xanh xao, vì cơ thể không thể sản xuất đủ hemoglobin - một chất trong các tế bào hồng cầu cho phép hồng cầu nhận oxy. Ở trẻ nhỏ, thiếu máu, thiếu sắt có thể gây ra bệnh hở van tim, chậm phát triển. Khi máu thiếu oxy, tim sẽ phải làm việc nhiều công suất hơn để có được đủ oxy đi khắp cơ thể. Lâu dần, sẽ dẫn đến tim đập nhanh hoặc không đều, đau ngực, hở van tim, và thậm chí suy tim.

Để kiểm tra thiếu sắt không, bạn cần chú ý kiểm tra da bị nhợt nhạt hay vàng bất thường (đặc biệt là trong lòng bàn tay bị nhăn), nướu răng, nhịp tim đập nhanh hoặc không đều.

Kiểm tra hơi thở khò khè

Thở khò khè là một hiện tượng bất thường ở hơi thở. Thở khò khè thường do đường dẫn khí trong phổi bị thu hẹp, thường là kết quả của các bệnh như hen suyễn, COPD (tắc nghẽn phổi mãn tính), viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, hay viêm phổi.

Để kiểm tra hơi thở khò khè, hãy để ý xem có đờm không. Nếu có đờm, xem đờm màu vàng, xanh, hay màu nâu để có thể biết được tình trạng nhiễm trùng vi khuẩn đến đâu. Đờm trong không màu nhưng rất dính là đặc trưng của bệnh hen suyễn. Dấu hiệu khác của bệnh hen suyễn là thở khò khè và khó thở khi tập thể dục.

Kiểm tra lượng đường trong máu

Tiểu đường là một bệnh xảy ra lúc cơ thể không tự sản sinh đủ insulin hay không thể sử dụng insulin đúng cách. Khi bạn bị tiểu đường, đường sẽ tích tụ trong máu của bạn thay vì vào trong các tế bào. Thường hay kiểm tra lượng đường trong máu sẽ giúp giảm nguy cơ bị biến chứng của bệnh này.
Bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao nếu bạn trên 45 tuổi, thừa cân, ít vận động cơ thể hay có một thành viên trong gia đình bị tiểu đường (cha mẹ, anh chị em). Nếu bạn có nguy cơ cao với bệnh này, hãy thường xuyên làm các xét nghiệm đường trong máu. Bạn có thể mua công cụ thử máu trực tiếp để biết lượng đường trong máu của mình là bao nhiêu. Lượng đường bình thường rơi vào khoảng từ 70 đến 99 mg mỗi dL (thử nghiệm nên được làm vào buổi sáng trước khi ăn để cho kết quả chính xác).

Đo vòng eo của bạn

Thậm chí nếu bạn không thừa cân, mà vòng eo vẫn to lên, cũng có thể đặt bạn vào nguy cơ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe như bệnh tiểu đường loại 2, huyết áp cao, bệnh tim và đột quỵ... Đo vòng eo của bạn là cách đơn giản để xác định xem liệu bạn có những chất béo dư thừa ở vùng bụng hay không.

Để làm việc này rất đơn giản. Đứng thẳng và thả lỏng cơ bụng, vòng thước dây qua vòng eo bắt đầu từ rốn. Không nên kéo thước quá chặt và ghi lại kết quả. Đối với phụ nữ, một vòng eo 80cm là đáng báo động, vì nó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Đối với nam giới, vòng eo trên 94cm cũng đã là thuộc diện cảnh báo, bạn nên coi lại chế độ ăn uống, luyện tập của mình. Nếu cần thiết, hãy đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe.

Những xét nghiệm trên đương nhiên không phải là một biện pháp thay thế hoàn toàn việc kiểm tra sức khỏe hàng năm. Nhưng việc tự kiểm tra sức khỏe tại nhà này cũng vô cùng quan trọng để giúp bạn sớm phát hiện bệnh tật. Tránh những trường hợp phát hiện trễ và vô phương cứu chữa.